Konferencja - Wadowickie Centrum Kultury

Muzeum Miejskie w Wadowicach, ul. Kościelna 4

W piątek zakończyła się trzydniowa konferencja naukowa “Emil Zegadłowicz w świecie sztuki, literatury i teatru” (12-14 kwietnia), której organizatorami, obok Wadowickiego Centrum Kultury, były Pracownia Historii Dramatu 1864-1939 Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Pracownia Badań nad Procesem Twórczym Wydziału Polonistyki UJ. Inicjatorem wydarzenia był dr. hab. Henryk Czubała a sprawna organizacja była efektem współpracy zespołu Muzeum Miejskiego w Wadowicach, dr Joanny Kulczyńskiej-Kruk z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Krakowie oraz Wadowickiej Biblioteki Publicznej, w której gościnnych progach odbyła się czwartkowa część konferencji.

W ciągu trzech dni obrad wystąpiło ponad 30 prelegentów z ośrodków akademickich w Częstochowie (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza), Katowicach (Uniwersytet Śląski), Kielcach (Uniwersytet Jana Kochanowskiego), Krakowie (PAN, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Pedagogiczny), Lublinie (KUL), Poznaniu (Uniwersytet Adama Mickiewicza), Warszawie (UW) i Wrocławiu (Uniwersytet Wrocławski). W konferencji wzięły również osoby nie związane z uczelniami. Paulina Medoń-Jagiełła przybliżyła postać Janiny Brzostowskiej analizując jej relacje z autorem “Zmór” w kontekście “Mistrza i Uczennicy”, oraz Bolesław Wegenke, mąż wnuczki Zegadłowicza, Ewy Wegenke, który skoncentrował się nad przedstawieniem kulturotwórczej roli muzeum – dworu w Gorzeniu. Wykładom towarzyszyły prezentacje “zegadłowiczianów” ze zbiorów muzeów w Krakowie (Muzeum Etnograficzne) i we Wrocławiu (Muzeum Narodowe) z kolei wyjątkowym finałem spotkania była prezentacja fragmentu przygotowywanej przez Barbarę Iwańską i Daniela Mączkę animacji “Godzina Przed Jutrznią”.

Szeroko pojęta działalność artystyczna autora “Wrzosów” została podczas konferencji przedstawiona z różnych perspektyw. Dyskutowano nad twórczością dramatyczną poety, funkcjonowaniu Zegadłowicza w przestrzeni kultury, sztuki i literatury, pochylono się nad artystycznymi przyjaźniami, nierzadko “szorstkimi”, oraz recepcjami artysty w twórczości poetów powojennych. W prelekcjach i towarzyszących im dyskusjach pojawiały się mało znane dramaty pisarza: niepublikowana komedia “Gra w zielone” czy pisany w ostatnich tygodniach przed śmiercią dramat “Natan, syn Dawida” (Sind sie Jude). Badacze twórczości gorzeńskiego artysty analizowali jego inspiracje światem natury i uczuć oraz zainteresowanie i inspiracje sztuką, m.in. zdobienia książki czy rzeźbą ludową. W tym kontekście omawiano relacje Emila Zegadłowicza z Janem Kuglinem i beskidzkim świątkarzem Jędrzejem Wowrą.

Konferencji towarzyszył spektakl teatru Entre’Acte, który wystawił sztukę “Kilim” w reżyserii Janiny Błońskiej, inspirowaną balladami oraz “Motorami” gorzeńskiego poety. Prelegenci mogli zobaczyć również wystawę prac plastycznych – kolaż artystyczny autorstwa Małgorzaty Gil pt. “Kobieta i natura w twórczości Emila Zegadłowicza”. Uczestnicy konferencji mieli możliwość odwiedzenia Muzeum Miejskiego i prezentowanej w nim ekspozycji “W niefrasobliwym świecie frasobliwych świątków”, która świetnie wpisywała się w fascynację bohatera konferencji rzeźbą ludową.

Temat konferencji został zakreślony bardzo szeroko i obejmował zagadnienia dotyczące biografii i działalności artystycznej Emila Zegadłowicza, m.in.: przyjaźnie pisarza z przedstawicielami/przedstawicielkami teatru, sztuk plastycznych, literatury, muzyki, sztuki ludowej oraz ich wspólne przedsięwzięcia, a także ich recepcję w powojennych realizacjach scenicznych. Ważną rolę odegrały również zagadnienia odnoszące się do bliskich poecie tradycji literackich, romantycznej i młodopolskiej, ale też znaczenia i jego stosunek do sztuki awangardowej. Spotkania miały charakter interdyscyplinarny, a wśród zagadnień szczegółowych omówione zostały:

Kolekcje Emila Zegadłowicza: malarstwa i grafiki, rzeźby, sztuki ludowej i rzemiosła artystycznego.
Emil Zegadłowicz – bibliofil. Księgozbiór artysty.
Emil Zegadłowicz a europejskie życie kulturalne, artystyczne, literackie, teatralne.
Działalność Emila Zegadłowicza w Ministerstwie Sztuki.
Emil Zegadłowicz jako tłumacz.
Świat sztuki i literatury w korespondencji Emila Zegadłowicza.
Przyjaźnie artystyczne Emila Zegadłowicza.
Twórczość malarzy, rzeźbiarzy spośród przyjaciół i w kolekcji Emila Zegadłowicza.
Emil Zegadłowicz na portretach.
Portrety artystów w twórczości Emila Zegadłowicza.
Aspekty autokreacji w pisarstwie Emila Zegadłowicza.
Proces tekstotwórczy – bruliony Emila Zegadłowicza.
Świat architektury, estetyka przyrody i krajobrazu, świat prowincjonalny w twórczości Emila Zegadłowicza i współtwórców „Czartaka”.
Emil Zegadłowicz, poeta i prozaik a tradycja literacka – Romantyzm, Młoda Polska, Modernizm.
Emil Zegadłowicz a twórczość poetycka i dramatyczna J. Słowackiego i S. Wyspiańskiego.
Emil Zegadłowicz – dramaturg a świat teatru poznańskiego i krakowskiego.
Dwór i park w Gorzeniu Górnym, historia, założenie architektoniczne.
Inscenizacje Emila Zegadłowicza w teatrze polskim po 1945 (twórcy, ich dzieła, recepcja).
Emil Zegadłowicz a kultura ludowa – m.in. perspektywa etnograficzna.
Ekspresjonizm i naturalizm w sztuce i literaturze a twórczość Emila Zegadłowicza.
Język poezji i prozy Emila Zegadłowicza.
Różnogłosowość twórczości Emila Zegadłowicza w perspektywie antropologicznej.

Program konferencji Emil Zegadłowicz w świetle sztuki, literatury i teatru

12–14 kwietnia 2023

12 kwietnia (środa) – godz. 10.00-17.30, sala kameralna Wadowickiego Centrum Kultury

10:00 – 10:30 Otwarcie konferencji. Gości powitali:

Bartosz Kaliński, Burmistrz Wadowic

Piotr Wyrobiec, Dyrektor Wadowickiego Centrum Kultury

Prof. dr hab. Jarosław Fazan, Dziekan Wydziału Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński

Prof. dr hab. Maria Olszewska, Pracownia Historii Dramatu, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytetu Warszawskiego

Marcin Witkowski, Muzeum Miejskie w Wadowicach

Wprowadzenie – dr hab. Henryk Czubała

Część I. W świecie teatru

10:30 – 10:55 Mirosław Wójcik (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), „Gra w zielone”. Niepublikowana komedia Emila Zegadłowicza i Stefana Essmanowskiego

11:00 – 11:20 Tadeusz Bujnicki (Uniwersytet Warszawski), Zegadłowicz w międzywojennym Wilnie

11:25 – 11:45 Marian Kisiel (Uniwersytet Śląski), Ballada Zegadłowicza jako gatunek ekspresjonistyczny

12:15 – 12:35 Maria J. Olszewska (Uniwersytet Warszawski), Misterium ludowe według Emila Zegadłowicza „Gdy się Chrystus rodzi…: widowisko jasełkowe w 4 obrazach z interludiami kukłowymi”

12:40 – 13:00 Krystyna Latawiec (Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), Ulice sytych według „Motorów” w Teatrze na Woli (1978)

14:40 – 15:00 Włodzimierz Próchnicki (Uniwersytet Jagielloński), „Natan, syn Dawida”. Ciąg dalszy poza tekstem

15:05 – 15:25 Joanna Warońska-Gęsiarz (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie), Teatralizacja i karnawalizacja w pokazywaniu rewolucji. „Łyżki i księżyc” Emila Zegadłowicza w lekturze i w teatrze

15:30 – 15:50 Katarzyna Małgowska (Uniwersytet Warszawski), O funkcjach didaskaliów w dramacie Emila Zegadłowicza „Natan, syn Dawida” (Sind Sie Jude)

15:55 – 16:15 Elżbieta Wróbel (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie), Emil Zegadłowicz, teatr i krytyka międzywojenna

16:45 – 17:05 Elżbieta Zarych (Uniwersytet Jagielloński), „Faust” J.W. Goethego w tłumaczeniu Emila Zegadłowicza. Między sceną a wiernością przekładu

17:10 – 17:30 Jolanta Drążyk, Magdalena Antoniak (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Archiwum domowe Emila Zegadłowicza i jego rodziny w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Kielcach

13 kwietnia (czwartek), godz. 9.00-16.45, Wadowicka Biblioteka Publiczna

Część II. W świecie sztuki edytorskiej

9:00 – 9:20 Katarzyna Krzak-Weiss (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Gdyśmy się, Jasiu, tak spiknęli w graficznym, pięknym trudzie”. O współpracy Emila Zegadłowicza z Janem Kuglinem

9:25 – 9:45 Olga Płaszczewska (Uniwersytet Jagielloński), Książka jako dzieło sztuki – Alfreda Jesionowskiego czytanie Zegadłowicza

9:50 – 10:10 Ewa Bartos (Uniwersytet Śląski), Wyryte w tekście. Kilka uwag o poezji Emila Zegadłowicza

10:15 – 10:35 Jakub Łubocki (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), Dzieła Emila Zegadłowicza jako cymelia w zbiorach Działu Sztuki Wydawniczej Muzeum Narodowego we Wrocławiu

Część III. Inspiracje i przyjaźnie literackie

11:00 – 11:20 Anna Podstawka (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Emil Zegadłowicz i Jan Kasprowicz. Spotkanie nieoczywiste

11:25 – 11:45 Karol Samsel (Uniwersytet Warszawski), Norwid Emila Zegadłowicza – próba ujęcia

11:50 – 12:10 Paweł Majerski (Uniwersytet Śląski), Przyboś – Zegadłowicz. Niedopowiedzenia

12:15 – 12:35 Maciej Urbanowski (Uniwersytet Jagielloński), Emil Zegadłowicz i Jan Emil Skiwski: dzieje (nie)przyjaźni

Część IV. Natura, Rodzina, Uczucia

14:45 – 15:05 Elżbieta Hurnik (Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie), Przyroda w utworach Emila Zegadłowicza

15:10 – 15:30 Agnieszka Czajkowska (Uniwersytet Ostrawski/Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie), Matka w wierszach Emila Zegadłowicza

15:35 – 15:55 Jan Zięba (Uniwersytet Jagielloński), „Wywodzimy się z ziemi”. O wielkiej nowinie Emila Zegadłowicza po stu latach

16:00 – 16:20 Bolesław Wegenke, Kulturotwórcza rola Muzeum Emila Zegadłowicza w Gorzeniu Górnym

16:25 – 16:45 Beata Skoczeń-Marchewka (Muzeum Etnograficzne w Krakowie), Emila Zegadłowicza spotkania ze snycerzem bogów

19.30–20.45 „Kilim” – spektakl Teatru Entr’Acte (sala kameralna Wadowickiego Centrum Kultury)

Darmowe wejściówki na spektakl do odbioru w sekretariacie WCK.

14 kwietnia (piątek), godz. 9.00-11.40, sala kameralna Wadowickiego Centrum Kultury

Część V. W przestrzeni kultury, sztuki i literatury

9:00 – 9:20 Justyna Bajda (Uniwersytet Wrocławski), Zegadłowicz młodopolski. „Imagines” w perspektywie estetyki secesyjno-prerafaelickiej

9:25 – 9:45 Joanna Kulczyńska-Kruk (Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Zainteresowania plastyczne Emila Zegadłowicza

9:50 – 10:10 Paulina Medoń-Jagieła (Wadowice), Emil Zegadłowicz i Janina Brzostowska. Przyjacielska relacja, artystyczna zależność czy mistrz i uczennica?

10:15 – 10:35 Henryk Czubała, Mistyczne źródła twórczości Emila Zegadłowicza

11:10 – 11:40 Barbara Iwańska, Daniel Mączka, To nie jest bajka dla dzieci – jak powstaje animacja „Godziny przed Jutrznią”

11:50 – 12:50 Podsumowanie i zakończenie konferencji

Komitet organizacyjny:

Mateusz Antoniuk, Henryk Czubała, Joanna Kulczyńska-Kruk, Maria J. Olszewska, Marcin Witkowski, Piotr Wyrobiec

Konferencji towarzyszyć będzie wystawa prac plastycznych Małgorzaty Gil Kobieta i natura w twórczości Emila Zegadłowicza.

Godziny pracy

poniedziałek – sobota: 9.00 – 16.00
niedziela: NIECZYNNE

Ostatnie wejścia 30 min. przed zamknięciem muzeum

WAŻNE!!! 6 I, 29 III – 1 IV, 28 IV, 19 V, 15 VIII, 1-2 i 11 XI, 24-26 i 31 XII – muzeum NIECZYNNE

Kontakt

ul. Kościelna 4, 34-100 Wadowice
tel. 33 873 81 00, 730 725 036
muzeum@wck.wadowice.pl